Temat Ustawy 2.0 poruszany jest w ostatnim czasie bardzo często nie bez powodu. Ma ona bowiem na celu wprowadzenie ogromnych zmian w zakresie szkolnictwa wyższego przy wykorzystaniu współpracy nauki z biznesem tak, aby ta kooperacja stała się efektywnym narzędziem obopólnego rozwoju. Dlatego też kwestia ta nie została pozostawiona bez komentarza i miejsca na dyskusje oraz rozwiania wątpliwości w czasie XII Forum Ekonomicznego Młodych Liderów w Nowym Sączu.
-Pewnie myślicie, że współpraca między uczelnią a biznesem nie jest możliwa, a domniemanie to jest oparte na waszych doświadczeniach ze swoich uczelniach, gdzie zapewne spotykacie się z teoretykami- mówił dr Piotr Dardziński, Wiceminister Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Pan Minister starał się przekonać młodych liderów do tego, że osoby wdrażające innowacje na uczelniach nie są traktowane tak, jak przed laty, czyli jak "dorobkiewicze" w świecie biznesu.
Przykładem bardzo trafnie obrazującym współpracę nauki z biznesem jest doktorat wdrożeniowy. – Doktorant pisze doktorat pracując u przedsiębiorcy, z którym ustala agendę swojego badania, po czym zgłasza się do promotora na uczelni, który musi zatwierdzić ten program naukowy. Jeśli uczelnia dogada się z przedsiębiorstwem, to student zgłasza się Ministerstwa i my wypłacamy mu stypendium w wysokości 100 % minimalnej pensji asystenta - wyjaśnił dr Piotr Dardziński.
W ten sposób próbował pokazać, że jest to niepowtarzalna opcja rozwoju na rynku pracy i nauki, zawierająca podwójne finansowanie: pensję od przedsiębiorcy i stypendium. Sytuacja taka przynosi docelowo wymierne korzyści każdej ze stron. Przedsiębiorca pokrywa część pensji pracownika, a własność intelektualna będąca efektem procesu badawczego staje się jego własnością. Natomiast uczelnia zyskuje wypromowanego doktora, potrafiącego współpracować z biznesem, już w ciągu 4 lat. Dlatego wzrost liczby stypendystów to tylko kwestia czasu.
-Ustawa daje daleko idącą wolność uczelniom, dużo większą niż teraz. Będą miały na przykład możliwość kształtowania swojego wewnętrznego ustroju w sposób całkowicie niezależny od regulacji prawnych- mówił.
-Każda uczelnia będzie poddawana raz na 4 lata ewaluacji zarówno co do jakości kształcenia, jak i prowadzonych badań. Jednym z trzech kryteriów jest wpływ na otoczenie społeczno-gospodarcze, czyli uczelnia będzie musiała wykazać, że oddziaływała na swoje środowisko. Nie będziemy pytać: "jak?" Będziemy pytać o efekty- podkreślał Piotr Dardziński, przypominając jednocześnie, że nie chodzi tu tylko i wyłącznie o współpracę nauki z biznesem, ale z szeroko pojętym otoczeniem, czyli na przykład również z organizacjami pozarządowymi, różnego typu fundacjami, instytucjami i NGOsami, jak także organizacjami międzynarodowymi.
-Jakbyśmy zsumowali ilość przedsiębiorstw i budżety wszystkich samorządów, które wydatkują na rozmaite rzeczy to zauważylibyśmy, że pola współpracy biznesowej między polskimi uczelniami a samorządami są olbrzymie- podkreślał Waldemar Zbytek, Wiceprezes Zarządu Fundacji Warszawski Instytut Bankowości oraz Zarządu Centrum Prawa Bankowego i Informacji.
--Sektor finansowy, który reprezentuję już od prawie 10 lat zainicjował bardzo duże projekty współpracy z uczelniami i my jesteśmy najlepszym przykładem tego, że można. Dzisiaj w projekcie, którego patronem i partnerem jest Ministerstwo, uczestniczy ponad 120 uczelni, tj. kilkadziesiąt tysięcy studentów każdego roku w różnych elementach tego projektu, we współpracę włączone są również samorządy - mówił Waldemar Zbytek. -Współpraca wdrożeniowa, czyli wprowadzanie nowych rozwiązań i nowych produktów jest bardzo ważne, ale istnieje wiele kierunków, gdzie studentów one raczej nie dotyczą. Natomiast współpraca z biznesem może i powinna się pojawić- dodał.
-Jeśli mówimy o nauce w kontekście gospodarki, to ona musi się spieszyć. Nauka jest po to, by służyć i w tym sensie powinna się spieszyć, a może to robić jeśli cały proces jest dobrze zorganizowany. Ważnym elementem tego procesu jest całe kształcenie. Bardzo zależy nam na tym, aby uczelnie koordynowały swoje programy z samorządami, czyli pytały samorządy, a samorządy sprawdzały co jest potrzebne dla lokalnego rynku pracy - podsumował dr Piotr Dardziński zwracając uwagę słuchaczy na to, że dla Ministerstwa najważniejszy jest model kształcenia dualnego, ze względu na który uczelnie już dziś dostają wystarczające środki finansowe na to, by studenci mogli poświęcać tyle samo czasu na teorię, co na praktykę, czyli jedna połowa studiów to czas spędzony u pracodawcy, a druga na uczelni.
W związku ze wszystkim, co zostało powiedziane podczas tego i innych paneli nawiązujących do Ustawy 2.0 podczas Forum Ekonomicznego Młodych Liderów, nie pozostaje nam nic innego, niż głośno przedstawić naszych rekomendacji. Rekomendacji wysuwanych przez młodych liderów, a nie osoby zajmujące ważne stanowiska w świecie nauki na poziomie studenckim, którzy tak naprawdę stają się podmiotami zachodzących zmian i na własnej skórze odczują ich efekty.
Najważniejszym zaleceniem i zachętą jest to, aby zarówno studenci, jak i przedsiębiorcy nie bali się skorzystać z możliwości niesionych przez wprowadzane innowacje tak, aby udowodnić, że współpraca nauki z biznesem staje się tworem realnym.
To wszystko nie będzie jednak możliwe bez wsparcia ze strony uczelni, które powinny być w stanie pomóc studentom w założeniu własnej działalności gospodarczej, czy rozwoju naukowego poprzez otwarcie funduszu kredytowego na studia podyplomowe.
Nieodzownym elementem odnajdowania się na rynku pracy są umiejętności językowe. Dlatego też uważamy, że lektoraty z języka obcego powinny być prowadzone przez cały okres studiów.
Co więcej, konieczne jest położenie większego nacisku na kulturę studencką i jej wsparcie, ponieważ to studenci stanowią "żywe wizytówki" uczelni, a kultura na wysokim poziomie buduje wzajemną więź na linii student-uczelnia.
Podsumowując, naszym postulatem jest wielotorowe podniesienie jakości kształcenia , przy pozostawieniu maksymalnej autonomii uczelniom i studentom, czyli np. wolność dysponowania punktami ECTS, możliwość podjęcia studiów dualnych czy interdyscyplinarnych oraz rozwój narzędzi wspierających podmiotowość studenta.
Europejski Dom Spotkań – Fundacja Nowy Staw
Ul. Przechodnia 4, 20 – 003 Lublin
a.szczykutowicz@eds-fundacja.pl
tel: +48 81 536 10 83
