Czym zajmuje się Warszawski Instytut Bankowości i jakie działania kieruje do młodych ludzi?

Warszawski Instytut Bankowości to organizacja realizująca szereg działań edukacyjnych, wśród których bardzo ważną grupą docelową stanowią osoby młode. Są to zarówno działania skierowane do uczniów szkół podstawowych i ponadpodstawowych, jak i środowiska akademickiego. Wszystkie te inicjatywy koncentrują się w ramach jednego z największych w Europie programów edukacji finansowej „Bankowcy dla Edukacji”, którego celem jest popularyzacja wiedzy z zakresu bankowości, finansów osobistych, cyberbezpieczeństwa i przedsiębiorczości, czyli wszystkich dziedzin, które na coraz wcześniejszym etapie zaczynają dotyczyć młodych ludzi, zwłaszcza w dobie cyfryzacji. Jeżeli chodzi o formy działania to spektrum aktywności WIB jest bardzo szerokie. Rozpoczynając od wykładów przez lekcje, seminaria, szkolenia, konferencje, konkursy, a także niezwykle ważne z naszego punktu widzenia, działania medialne, których celem jest przekazywanie w przystępny sposób informacji, jakie młody człowiek powinien przyswoić, z tak trudnego i rozległego obszaru, jakim jest ekonomia. Co ważne, zdecydowaną większość tych działań bardzo sprawnie udało nam się dostosować do sytuacji związanej z pandemią i z powodzeniem realizujemy je w formie zdalnej.

W jaki sposób wspieraliście młodych ludzi w czasie pandemii COVID-19?

Z pewnością świeżo zakończony rok szkolny i rok akademicki 2019/2020 był ogromnym wyzwaniem dla wszystkich, a sytuacja epidemiczna w naszym kraju wymagała błyskawicznego dostosowania się do nowych realiów przez szkoły, uczelnie, ale przede wszystkim studentów, uczniów i rodziców. W wymienione działania bardzo mocno wpisał się sektor bankowy, zarówno poprzez działania indywidualne poszczególnych banków czy instytucji finansowych, jak również nasze inicjatywy ogólnosektorowe. To wsparcie młodych osób w tym czasie można podzielić na dwa obszary. Pierwszy z nich to działania, które zrealizowaliśmy we współpracy ze szkołami i uczelniami, czyli blisko 500 otwartych lekcji i wykładów dla około 40 tysięcy uczniów i studentów w całej Polsce, którzy bardzo sprawnie przyzwyczaili się do zaproponowanej przez nas formuły zajęć online. Szczególnie istotne – zwłaszcza na początku lockdownu - były zajęcia poświęcone bezpieczeństwu w cyberprzestrzeni, bowiem nasze życie de facto przeniosło się w całości do sieci. Prawie każdą czynność, która wcześniej wiązała się dla nas z wyjściem z domu, zastąpiło korzystanie z usług elektronicznych, a tam – podobnie jak na w realnym świecie - zagrożeń nie brakowało. Drugim obszarem naszych działań w czasie pandemii, z której jesteśmy bardzo dumni to akcja „Komputer dla Ucznia”. Została ona zainicjowana przez Związek Banków Polskich, WIB oraz banki, a jej celem było przyznawanie dotacji na zakup sprzętu i oprogramowania oraz przekazywanie w pełni sprawnego i funkcjonalnego sprzętu komputerowego do najbardziej potrzebujących rodzin, czy instytucji sprawujących opiekę zastępczą nad niepełnoletnimi podopiecznymi. Łącznie w ramach akcji zebrano blisko 55 tysięcy złotych, a sprzęt komputerowy w postaci laptopów i tabletów trafił do 70 rodzin i domów dziecka. Ta inicjatywa była realnym wsparciem w sytuacji, kiedy szkoły bardzo szybko były zmuszone do przejścia na nauczanie zdalne, a nawet najlepsze programy nauczania zdalnego nie rozwiążą problemu niedoboru sprzętu czy infrastruktury po stronie samych uczniów. Dzięki naszym działaniom chociaż trochę udało się te luki wypełnić.

Czy młodzi ludzie potrafią dbać o swoje finanse?

Młodzi ludzie na pewno chcą móc decydować o swoich finansach samodzielnie. Jest to obszar „mentalnej niezależności” od rodziców, natomiast na pewno na takie pytanie nie ma na pewno jednoznacznej odpowiedzi. Staramy się rokrocznie monitorować sferę finansową młodych ludzi, ze szczególnym uwzględnieniem finansów osób w wieku studenckim, ponieważ to jest ten okres życia, kiedy potrzeba samodzielności finansowej i gospodarowania własnym budżetem zaczyna przybierać na sile. Co roku wydajemy raport „Portfel Studenta”, który również w tym roku, w drugiej połowie września, zostanie opublikowany, dlatego też nie chcąc zdradzać wyników badań i statystyk z tego roku, przywołam zeszłoroczne analizy. Fakt, który zdecydowanie cieszy, to na pewno to, że młodzi ludzie starają się wspierać te budżety, którymi dysponują, środkami pochodzącymi z własnej pracy oraz płatnych staży. Jednocześnie aspektem zadowalającym jest rosnąca skłonność do oszczędzania - w minionym roku ponad połowa ankietowanych przez WIB i Parlament Studentów RP potwierdziło, że miesięcznie oszczędza kwotę wyższą niż 100 złotych. Naturalnie, cieszy również duża aktywność w świecie cyfrowych technologii, bankowości elektronicznej i płatności mobilnych. To co zawsze martwi to jednak dwa istotne fakty, poniekąd wynikające z siebie nawzajem. Po pierwsze ciągle niedostateczna wiedza finansowa. Łącznie w 2019 r. ponad połowa ankietowanych w wieku studenckim oceniła swoją wiedzę finansową jako „raczej bardzo małą” lub „bardzo małą”. Niejako z tego niesatysfakcjonującego poziomu wiedzy, wynika również to co nas bardzo niepokoi, czyli to, że młodzi ludzie częściej niż ludzie w innych grupach wiekowych mają problemy z terminową obsługa swoich zobowiązań. Biorąc pod uwagę, że według danych ubiegłorocznych blisko co piąta osoba w wieku 18-24 lata posiada kredyt (dane Biura Informacji Kredytowej) oznacza to, że ponad 10% młodych Polaków odnotowuje opóźnienia w swoich spłatach powyżej 90 dni. .

Jakie zagrożenia czekają na młodych ludzi w Internecie?

Tych zagrożeń, szczególnie w dobie zwiększonej aktywności zdalnej, jest bardzo dużo. Poczynając od wyłudzeń, poprzez samodzielne i nieświadome wpuszczenie w obieg mediów społecznościowych wrażliwych danych, skanów naszych dowodów osobistych i innych dokumentów tożsamości czy bardzo beztroskie posługiwanie się swoją kartą płatniczą. Warte zapamiętania jest to, co zawsze powtarzamy podczas pierwszych zajęć dla naszych uczniów w wieku kilku lat oraz dla osób pełnoletnich – wszystko co udostępniamy w Internecie może zostać tam na lata, dlatego trzeba być bardzo ostrożnym i pamiętać, aby korzystać ze wszystkich dobrodziejstw gospodarki cyfrowej w sposób rozsądny, bezpieczny i samodzielny.

Jakie wyzwania stoją przed młodymi osobami w najbliższym czasie?

Myślę, że tych wyzwań jest bardzo dużo, ale moim zdaniem będą to przede wszystkim wyzwania na rynku pracy. Trudno obecnie prorokować jak bardzo on się zmieni, natomiast już dziś wielu młodych ludzi mówi o tym wprost, że straciło główne źródła utrzymania. Jednym z podstawowych wyzwań będzie zabezpieczenie własnej przyszłości poprzez między innymi umiejętność oszczędzania, ale też inwestowania we własny rozwój, tak aby być konkurencyjnymi na rynku pracy i móc budować swój potencjał ekonomiczny. Natomiast z codziennego punktu widzenia dużym wyzwaniem będzie zadbanie o komfort psychiczny, umiejętność sumiennego podejścia, w przypadku uczniów i studentów, do edukacji zdalnej. Poważne podejście do zaleceń i oczekiwań nauczycieli czy wykładowców jest niezwykle istotne, zwłaszcza, że pokus dla młodego człowieka aby sobie „odpuścić” nigdy nie brakuje.

Jakie umiejętności są poszukiwane obecnie na rynku pracy wśród młodych osób przez pracodawców?

Myślę, że aktualnie te zmiany nie są aż tak istotne w stosunku do czasu przed pandemią. Nadal przede wszystkim liczy się podstawa profesjonalnej wiedzy w danym temacie, ale również rozwinięte kompetencje miękkie, umiejętności personalne, jak i proaktywność, ale także kreatywność w działaniu, staranność, odpowiedzialność oraz punktualność. To są elementy najczęściej oczekiwane od pracownika. My, jako Warszawski Instytut Bankowości bardzo cenimy sobie wszelkie przejawy aktywności tak zwanych pozaformalnych, m.in. w przypadku działalności w samorządzie studenckim i uczniowskim, czy innej organizacji młodzieżowej. Osoby, które mają w swoim CV taką aktywność, która nie musi być od razu działalnością komercyjną, dają informację pracodawcy, że są zaangażowani, mają doświadczenie w organizowaniu i animowaniu przestrzeni wokół siebie. Jest to niezwykle cenne, aby nie być zamkniętym w swoich „czterech ścianach”, szczególnie w obecnej sytuacji, kiedy nasza mobilność i aktywność uległa pewnemu ograniczeniu. Dlatego należy mocno stawiać nacisk na wszelkie dodatkowe działania. Oczywiście również niezwykle istotne jest, aby w pełni inwestować w swój rozwój edukacyjny na różnych polach, ponieważ to przed czym zawsze przestrzegam, to przed wąskim ukierunkowaniem się na jedną ścieżkę, specjalizację czy środowisko. W młodym wieku, od wczesnych lat szkoły średniej, można próbować różnych obszarów i form działalności. Szukać siebie, tak aby na końcu wybrać tą najbardziej efektywną drogę, dostosowaną do naszych możliwości czy cech osobowych.

Jakie cechy powinien mieć młody lider w dzisiejszych czasach?

Odwróciłbym pytanie na „Jakie cechy powinien mieć młody człowiek, aby stać się w dzisiejszych czasach liderem?”. To jest mocno powiązane z poprzednim pytaniem, czyli przede wszystkim proaktywność, umiejętność rozmowy i kontaktu z drugim człowiekiem na różnych polach. Mam na myśli zarówno kontakt osobisty, telefoniczny, czy również komunikację zdalną, tj. wymianę wiadomości e-mail czy udziału w wideokonferencjach. Wszystko zaczyna się właśnie od początkowego nawiązania kontaktu oraz od umiejętności pokazania swoich zalet i rzetelnej oceny swoich braków czy deficytów. Ważną umiejętnością jest zdolność do rozmowy z ludźmi o różnych poglądach, koncepcjach czy zdaniach, ponieważ to naprawdę bardzo pomaga. Kiedy taka młoda osoba potrafi wokół swoich i wspólnych spraw łączyć różne środowiska, to pokazuje, że ma potencjał, aby takim liderem się stać. Myślę, że wszystko też zależy od kraju, w jakim ta młoda osoba funkcjonuje i żyje na co dzień, ponieważ mamy pewne uniwersalne postawy, ale są również zależności, które wynikają z kultury danego kraju. Uważam, że wspólnym mianownikiem dla każdego młodego, aktywnego człowieka, bez względu na to czy mieszka w Polsce, czy na Bałkanach, czy też w krajach Europy Zachodniej lub Wschodniej, jest umiejętność współpracy i dobrej komunikacji z otoczeniem.